„Pamiętajcie, aby nikt Was nie wyprzedził w poznawaniu własnego kraju”.

Wincenty Pol

 

Gródek nad Dunajcem jest centrum gminy, w którym znajduje się Urząd Gminy, Bank Spółdzielczy, Urząd Pocztowy, Zespół Szkół, Gminny Ośrodek Kultury, Ośrodek Pomocy Społecznej, Ochotnicza Straż Pożarna, szereg punktów handlowych, gastronomicznych oraz domków i ośrodków wypoczynkowych. Do atrakcji turystycznych należą, m.in. Lemur Park Linowy, Stadnina Koni „Koński oGródek”, Przystań Motorowodna Koszarka.

 

 W okresie letnim, wraz z sąsiadująca miejscowością Bartkowa-Posadowa, staje się atrakcyjną miejscowością wypoczynkową. Położenie obydwu miejscowości nad Jeziorem Rożnowskim, z plażą i łagodnymi zejściami do linii brzegowej, stwarza doskonałe warunki do kąpieli, wędkarstwa oraz uprawiania sportów wodnych.

 

 Tu też krzyżują się szlaki turystyczne: niebieski, czerwony i żółty prowadzące przez Pogórze Rożnowskie. Szlakiem niebieskim można dotrzeć przez Zbęk, Przydonicę i Bukowiec, w którym znajduje się rezerwat ”Diabla dziura” z ostoją nietoperzy, aż do Ciężkowic i słynnego Skamieniałego Miasta. Podążając zaś w odwrotnym kierunku dojdziemy nad rożnowską zaporę. Szlak czerwony prowadzi przez Bartkową, Gródek nad Dunajcem, Kobylnicę (582 m n.p.m.), Jelną, Klimkówkę do Nowego Sącza. Przy dobrej pogodzie, wędrując szlakiem, możemy podziwiać panoramę Tatr, taflę Jeziora Rożnowskiego, okoliczne wzgórza. Szlakiem żółtym w ciągu ok. 3,5 godz. (pokonując wzniesienia Majdan i Ostryż) dotrzemy do Jamnej, słynącej z Sanktuarium Matki Boskiej Niezawodnej Nadziei, Domu św. Jacka, Dominikańskiego ośrodka Duszpasterstwa Akademickiego oraz bacówki. Przez Gródek nad Dunajcem przebiega również żółty szlak rowerowy, tzw. winny szlak rowerowy. Polecamy także spacery „drogą widokową” prowadzącą z centrum Gródka nad Dunajcem przez osiedle Koszarka, Glinik, Stany, Bartkową i z powrotem do Gródka. Zachęcamy również na wyprawę do mało znanych, ale bardzo ciekawych „Czarcich skał”  w Podolu-Górowej (Wyrębiska).

 

W regionie Jeziora Rożnowskiego znajduje się szereg osobliwości zabytkowych i krajoznawczych wartych zobaczenia i odwiedzenia. Istotnymi elementami dziedzictwa kulturowego są tu obiekty sakralne, stanowiące cenne bogactwo sztuki romańskiej, gotyckiej oraz architektury drewnianej, a także pozostałości średniowiecznych zamków i renesansowej fortyfikacji, XIX–wieczne dwory, charakterystyczne dla terenów wiejskich kapliczki i krzyże przydrożne, liczne zagrody, spichlerze i chałupy.

 

W dolinie Dunajca odnajdziemy ślady dawnych grodzisk (Czchów, Wojnicz) i ruiny zamków, które niegdyś chroniły biegnący tędy trakt handlowy (Nowy Sącz, Rożnów, Wytrzyszczka – zamek Tropsztyn odbudowany pod koniec XX w., Czchów, Melsztyn, Wielka Wieś, Zawada). Ruiny średniowiecznego zamku w Rożnowie, to ruiny zamku rodu Rożenów z XIV wieku dominujące nad Rożnowem (przy drodze prowadzającej do zapory wodnej). Ród Rożenów początkowo miał siedzibę w zamku „Gródek” na dzisiejszej wyspie Grodzisko. Nazwę miejscowość zawdzięcza właśnie rodzinie Rożenów. Pierwotnie Sulisław Jaksa Rożen wybudował obronny, drewniany zamek, który został zniszczony w wyniku najazdu wroga. Istnieje przekonanie, że strażnica istniała już w XIII w. i pierwszymi jej właścicielami byli Gryfici, a dopiero w XIV w. przeszła w ręce Rożenów. Syn Sulisława – Piotr odbudował zamek murowany. W XV w. warownię wykupił rycerz bez skazy – Zawisza Czarny z Garbowa herbu Sulima, bohater spod Grunwaldu. W późniejszym okresie zamek przeszedł w ręce Leliwitów Tarnowskich – nie był już użytkowany, dlatego też popadł w ruinę.

Spokój, czystość dziewiczej przyrody i świeże powietrze oraz gościnni ludzie czynią Gródek nad Dunajcem oraz pobliskie miejscowości atrakcyjnymi turystycznie i wartymi odwiedzenia.

 

Jezioro Rożnowskie to zbiornik wodny powstały w wyniku spiętrzenia rzeki Dunajec, spełniający równocześnie zadania zbiornika akumulacyjnego (zasobnikowego) oraz retencyjnego właściwego (ochronnego). Jego powierzchnia wynosi 16 km2, głębokość maksymalna ok. 31 m, długość linii brzegowej – 56 km, długość zbiornika – 22 km. Pojemność całkowita obecnie równa się 193 mln m3, o ponad 30 mln m3 mniej niż w 1943 roku. Natomiast wysokość lustra przy średnim stanie wody to 265 m n.p.m. Tama łącząca brzegi Dunajca powstała w latach 1935 – 1943. Wzniesiona zapora ma 550 m długości, 32,5 m wysokości, a jej szerokość w koronie wynosi 9 m. Stały przepływ wykorzystano do uruchomienia elektrowni wodnej, którą wbudowano w środek tamy. Elektrownia składa się z czterech turbin i osiąga moc 56 MW. Powstały zbiornik oprócz wymienionych już zadań, pełni również funkcje: turystyczną i rekreacyjną. Zwane niegdyś „Sądeckim Morzem” dziś stanowi jedną z najważniejszych atrakcji Sądecczyzny.

 

/opracowała: Jolanta Srebrny - tekst i foto/